Archief

Meer dan Vincent i.s.m Levenskunst Zuiderhout

De interactieve lezing ‘Meer dan Vincent’ bij Park Zuiderhout gaat vooral over de verschillende kunstenaars die in zijn voetsporen

zijn getreden door in Zundert te werken op zijn geboortegrond. Iedere kunstenaar heeft een andere reden om zich in zijn werk te verdiepen, met elke keer een ander resultaat. Een lezing vol met oude bekenden en verrassingen, en

ook over Vincent van Gogh.

gastspreker Esther van Rosmalen

Esther van Rosmalen is opgeleid als grafisch kunstenaar te Breda en heden artistiek leider van Witte Rook, een organisatie voor beeldende kunst te Breda. Voor Witte Rook organiseert zij verschillende projecten, tentoonstellingen en is mentor van diverse jonge kunstenaars. Sinds 2018 bezoekt zij regelmatig de

kunstenaars in Zundert, die door het Van GoghHuis zijn uitgenodigd als artist in residence, om over hun werkperiode te schrijven

lezing Park Zuiderhout

Shakespeare en zijn tijd

All things are ready, if our mind be so.’

William Shakespeare, Henry V

Hoe kan het dat men over toneelteksten van meer dan vierhonderd jaar oud maar niet raakt uitgepraat? In de collegereeks Shakespeare en zijn tijd neemt Katinka Tiemersma u mee naar het Londen van Shakespeare, met in de hoofdrol de magie van het theater.

In 1599 opende daar het beroemde Globe Theatre, een openluchttheater dat werd gebouwd in opdracht van Shakespeares toneelgezelschap. Voor een publiek van drieduizend man werd Shakespeares gloednieuwe toneelstuk Henry V opgevoerd.

We ontdekken het leven van Shakespeare en de bouw en inrichting van de theaters. Daarnaast besteden we aandacht aan Shakespeares taal. Met alle kennis die we opdoen gaan we tenslotte in op zijn bekendste toneelstuk: Hamlet.

docent Katinka Tiemersma

Na het afronden van de bachelors Klassieke Zang aan het conservatorium van Zwolle en Engelse Taal en Cultuur aan de Universiteit Leiden, behaalde Katinka in 2024 haar Master Shakespeare Studies aan King’s

College Londen en Shakespeare’s Globe.

Shakespeare en zijn tijd

Drie vrouwelijke kunstenaars in het Parijs van het interbellum

De Parijs. 1925. De stad is bijgekomen van de verschrikkingen van de eerste wereldoorlog, er is weer wat geld te besteden en plezier te beleven in de lichtstad. Kunstenaars van heel Europa vinden er elkaar.

In de jaren dertig, echter, wordt de stemming somberder, als gevolg van de wereldwijde economische depressie. Het stadsbestuur van Parijs organiseert een wereldtentoonstelling om het geloof in de wederopbouw weer aan te wakkeren.

Deze collegereeks gaat over drie vrouwen die in Parijs woonden in die periode: de veelgeprezen dichteres Marina Tsvetajeva en de vooraanstaand kunstenaar en kostuumontwerper Natalja Gontsjarova, beiden afkomstig uit Rusland, en de Franse componiste Germaine Tailleferre. Wat inspireert en drijft de drie vrouwen in deze dynamische en dramatische periode van de wereldstad?

docent May Verheyen.

May Verheyen ging na haar studie kunstgeschiedenis naar de Filmacademie. Ze schreef scenario’s, publiceerde proza en poëzie, en vertaalde boeken. Sinds 2016 geeft ze voordrachten over twintigste-eeuwse componisten en dichters.


Vrije boekhandel

Humor vanuit de filosofie

De interactieve collegereeks Filosofie en humor ging over humor als verschijnsel en zal belicht worden vanuit de leer van drie filosofen die over humor hebben nagedacht en geschreven: Desiderius Erasmus, Henri Bergson en Tim Fransen. Zij leefden alle drie in een andere tijd. Mariska Horster neemt je mee in hoe humor een rol speelt in ‘het leven als tragikomedie’ en hoe humor ingezet kan worden om het leven in alle toonaarden het hoofd te kunnen bieden. Het is niet alleen luisteren. Je wordt ook geactiveerd met vragen en kleine opdrachten.

Docent Mariska Horster

Mariska Horster is docent filosofie bij de Volksuniversiteit Breda en geeft verschillende cursussen. Ze bedenkt en leidt workshops over filosofische thema’s.

PostSchool Lezing 2023

In de PostSchool 2023 lezing (met pauze) ligt de focus op de familiegeschiedenis van deze uit Midden-Duitsland afkomstige adellijke familie en haar wel en wee in Breda en de Baronie. Datzelfde Breda was een van de belangrijkste tonelen van de Tachtigjarige Oorlog. Misschien was Breda wel ‘de hoofdstad’ van het conflict dat de Republiek voerde met de Spaanse koningen en hun landvoogden in de Nederlanden.

Dat laatste blijft vaak onderbelicht, net als het feit dat diezelfde oorlog ervoor zorgde dat de Nassaus van een geslacht uit de Zuidelijke Nederlanden transformeerden in een min of meer Hollandse familie. Van Brussel ging het via Mechelen, Antwerpen en Breda rechtstreeks naar Den Haag.

Gastspreker Paul Lemmens is docent bij de PostSchool en docent en sectieleider geschiedenis bij De Nassau, Breda. Daarnaast is hij lid van Western Front Association (WFA) Nederland, een vereniging van en voor mensen met interesse in alle facetten van de Eerste Wereldoorlog.

De PostSchool Lezing 2023 werd georganiseerd i.s.m. Breda Senior en vond plaats in gemeenschapshuis de Vlieren. Na de lezing was er de gelegenheid na te praten en kennis te maken met de PostSchool en Breda Senior.

Er werden hapjes en een drankje geserveerd.

Het begin van de opera

Het ontstaan van opera is opmerkelijk omdat het een van de weinige voorbeelden is waarbij de theorie aan de praktijk voorafging. De vroegste opera’s in Italië aan het eind van de 16e eeuw werden gecreëerd als een bewuste poging om de Griekse tragedie te doen herleven en te vernieuwen.

Barok kenner Ben Verschuren vertelt in drie collegebijeenkomsten aan de hand van muziekfragmenten over het ontstaan van de opera en de gevolgen van de opera voor de muziek. Tijdens je collegereeks gaat de docent dieper in op de invloedrijke componisten, zangers en zangeressen.

docent Ben Verschuren

Barokspecialist Ben Verschuren geeft al jaren lezingen over muziek, met name over de barokopera. Hij plaatst de muziek binnen de maatschappelijke en politieke context van de tijd waarin ze ontstond.

Nederland en de koloniën, toen en nu

In deze collegereeks kijken we naar het koloniale verleden van Nederland aan de hand van deze thema’s:

Bijeenkomst 1: Wat veroorzaakte de expansiedrift van de Republiek in de 16e eeuw.? Hoe ontwikkelde het koloniaal denken zich in de eeuwen daarna? Wat herinneren we ons van onze lessen op school over de koloniën?

Wat kregen we thuis mee?

Bijeenkomst 2: Wat was de betekenis van de koloniën voor Nederland, wat was de invloed op economisch, politiek, cultureel beleid In Nederland? En waarom werd er in De Oost een ander beleid gevoerd dan in De West?

Wat weten we nog van de slogan “Indië verloren, rampspoed geboren”?

Bijeenkomst 3: Hoe denken we anno 2023 over ons koloniale verleden, hoe verloopt het publieke debat hierover, bijvoorbeeld over slavernij, excuses van de koning, over de kunst uit de koloniën in onze musea?

Waar staan wij in deze discussies?

docent Manon Wilbrink

Manon Wilbrink is historicus en docent geschiedenis. In haar vrije tijd doet ze onderzoek naar verschillende facetten van de Tweede Wereldoorlog en ontwikkelt ze lesmateriaal.

De Nassaus

een intrigerende (familie) geschiedenis

Paul Lemmens neemt u mee op een historische tocht langs de verschillende generaties van de familie Nassau. Een collegereeks over macht en onmacht, nederlagen en successen, oorlog en vrede.

We beginnen in de hoge middeleeuwen en de vroegmoderne tijd: van Duitse graven werden de Nassaus Heren van Breda, die in dienst stonden van de Bourgondiërs en de Habsburgers.

Het tweede college gaat over de rol van de Nassaus in de Tachtigjarige Oorlog: hoe kon een familie uit de Zuidelijke Nederlanden een machtige Hollandse familie worden?

In de derde bijeenkomst kijken we naar het wel en wee van de Nassaus in de negentiende en twintigste eeuw, toen de stadhouders koningen werden. Aansluitend volgt er een rondleiding door de tentoonstelling De Nassaus in Breda in Stedelijk Museum Breda.

docent Paul Lemmens

Paul Lemmens is docent en sectieleider geschiedenis. Daarnaast is hij lid van Western Front Association (WFA) Nederland, een vereniging van en voor mensen met interesse in alle facetten van de Eerste Wereldoorlog.Paul Lemmens is ook docent bij de Volksuniversiteit Breda.

rondleiding stedelijk museum breda

Hannah Arendt

en het burgerschap van nu

In drie bijeenkomsten spreken we over burgerschap.

Wat is burgerschap? Hoe dacht filosoof Hannah Arendt over burgerschap en samenleving?

Wat is het verschil tussen een ‘vrij mens’ en een burger?

Vanuit deze vragen komen we op onderwerpen als identiteit, cultuur, waarden, normen, mensbeelden, politieke voorkeuren, vrijheid van meningsuiting en (de grenzen aan) tolerantie.

docent is filosoof Rutger van Eijken.

Hij studeerde af op het onderscheid tussen waanzin en normaliteit, en is momenteel docent Sociale Studies aan de Avans Hogeschool in Breda. Eerder werkte hij als journalist en hulpverlener in de daklozenopvang.

Rutgers onderzoek naar waanzin en zijn omgang met daklozen hadden grote invloed op zijn visie op de mens in de samenleving. Hierover schreef hij het boek Ethiek in het sociaal domein (Boom, 2021). In zijn recente boek Burgerschap: mens, cultuur en samenleving (Boom, 2023) is de politieke filosofie van Hannah

Arendt leidraad. Dit boek is meteen ook het uitgangspunt is voor de collegereeks.

Wenen rond 1900

Wenen in het fin-de-siecle is in politiek, cultureel en sociaal opzicht een kleurrijke stad. Keizer Franz-Joseph voert vergaande vernieuwingen in het straatbeeld door.

Dankzij Gustav Klimt, de Wiener Sezession en de componisten Mahler en Brahms krijgt Wenen op cultureel gebied een internationaal aanzien. Maar spanningen tussen de verschillende bevolkingsgroepen en culturen leiden na de eeuwwisseling tot een internationale crisis, met het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog als

gevolg.

In drie collegebijeenkomsten bezoeken we de stad zoals die rond 1900 was. We zien hoe Wenen langzaam maar zeker verandert, we bestuderen de meesterwerken die er worden gemaakt en ontdekken hoe de politieke

gebeurtenissen de cultuur en het leven in de stad ingrijpend beïnvloeden.

Docent Manon Wilbrink

Manon Wilbrink is historicus en docent geschiedenis aan het Onze Lieve Vrouwelyceum in Breda. In haar vrije tijd doet ze onderzoek naar verschillende facetten van de Tweede Wereldoorlog en ontwikkelt ze lesmateriaal.

Mythologie

vrouwen in Griekse mythen en Grieks drama

In de klassieke mythologie zijn mannen vaak helden en komen vrouwen er bekaaid vanaf. Wat is het verschil tussen het mannelijke en vrouwelijke perspectief, en hoe is dat zo ontstaan?


We bespreken in zes bijeenkomsten een Griekse tragedie, een fictieboek en een literair non-fictieboek.

1 De tragedie Vrouwen van Troje van Euripides (bewerking Jean-Paul Sartre) volgt het lot van enkele

Trojaanse vrouwen nadat hun stad is geplunderd, hun echtgenoten zijn vermoord en de vrouwen op het punt staan als slaven te worden verhandeld.

2 In het boek Sappho’s sprong van Erica Jong, kruipt de schrijver in de huid van de onbevreesde dichter

Sappho van Lesbos.

3 De kruik van Pandora, het nieuwe boek van Nathalie Haynes, vertelt de Griekse mythologie vanuit het perspectief van vrouwen.

 Ook besteden we aandacht aan de zeven Olympische godinnen die in de Griekse mythologie als vrouwelijke archetypen worden gezien

Docent Marionne van de Camp

Neerlandica en theatermaker Marionne van de Camp geeft in haar theaterstukken de verhalen uit de klassieke oudheid een eigentijds gezicht.

Mythologie

Op reis door de westerse muziekgeschiedenis

In drie bijeenkomsten op locatie Park Zuiderhout neemt Thijs Bonger ons mee door de muziekgeschiedenis.

De avontuurlijke reis begint bij de componist Scarlatti. Na tussenstops bij Boccherini en Haydn arriveren we bij Mozart, die we uitgebreid behandelen. Met Beethoven en Schubert vervolgen we de reis, nu eens met grote, dan weer met kleine stappen. We luisteren en bespreken meerdere muziekfragmenten.

 Herkenbaarheid is een wezenlijk bestanddeel van ons muzikale genot. Het gevoel ‘O ja, dat stuk ken ik!’ brengt vaak een glimlach en ontspanning teweeg. Bij het beluisteren van bepaalde stukken muziek komen er allerlei herinneringen en associaties naar boven. Het is wonderlijk hoe diep sommige melodieën in ons geheugen zijn verankerd. Daarover praten we in klein gezelschap van maximaal tien deelnemers.

Docent Thijs Bonger

Thijs Bonger is muziekjournalist bij onder meer BN/De Stem en het tijdschrift Luister. Hij schrijft programmatoelichtingen voor Philharmonie Zuidnederland en de Muziekgebouwen in Amsterdam en Eindhoven. Verder maakt en presenteert hij radioprogramma’s bij de Concertzender.

klassieke muziek

Medische ethiek

Al sinds de Griekse oudheid speelt de medische ethiek een rol in ons leven en in de wetenschap. We kennen onder meer de Eed van Hippocrates en de ethiek van Albert Schweitzer. Ook tegenwoordig leggen artsen nog een belofte of eed af als zij hun artsenbul ontvangen, een die is aangepast aan de actuele maatschappelijke situatie en de meest recente medische inzichten.

 Medische ethiek is niet een onderwerp waarbij kant en klare antwoorden gegeven kunnen worden. Het bestaat

eerder uit het stellen van de juiste vragen die we toetsen aan wat wij zelf ‘goed handelen’ vinden.

 Tijdens de bijeenkomsten gaan we in op het historische perspectief en de ontwikkelingen die geleid hebben tot

de zogenaamde gezondheidszorg-ethiek in onze huidige maatschappij. Ook komen er vragen aan bod als: wat is leven, waar begint leven en waar eindigt het, wie beschikt er over het leven? Met behulp van casuïstiek zullen de diverse aspecten van medische ethiek vanuit diverse invalshoeken worden uitgediept.

Docent Frans Rutten

Frans Rutten is anesthesioloog en spoedarts, alsmede visiting professor emergency medicine aan de University of Massachusetts, USA. Frans is auteur van lesmateriaal en (hoofd)docent spoedeisende zorg aan huisartsen, specialisten ouderengeneeskunde en artsen verstandelijk gehandicapten. Tevens is hij leken-voorganger in de

Sacramentskerk te Breda.

Medische ethiek

de eerste wereldoorlog in de 21e eeuw

Deze reeks wordt in 2023 ook aangeboden bij Volksuniversiteit Breda.

Meer dan honderd jaar later lijkt de Eerste Wereldoorlog een echo uit een ver verleden. Niets is minder waar: denk aan de tribale oorlogen in het Midden-Oosten, religieus extremisme, de frustraties binnen de EU, opkomend nationalisme, de oorlog in Oekraïne, de energie- en klimaatcrisis. Bijna allemaal zijn ze terug te voeren op

de oer catastrofe van de moderne wereld: de oorlog van 1914-1918.

 Aan de hand van thema’s gaan we in 4 colleges in op de vormende werking van de oorlog en de daarop volgende vredesverdragen op de wereld van nu.

In de twee collegebijeenkomsten gaan we dieper in op ieders ideeën en vragen over deze onderwerpen.

Docent Paul Lemmens

Paul Lemmens is docent en sectieleider geschiedenis en lid van de Western Front Association (WFA) Nederland, een vereniging van en voor mensen met een grote interesse in alle facetten van de Eerste Wereldoorlog.


folder 1e wereldoolog in 21e eeuw

met Bach op reis

een muzikale reis langs de plaatsen waar Bach woonde en werkte

In deze driedelige collegereeks die in 2022 bij DeBreedonk en bij Vredenbergh heeft plaatsgevonden reizen we langs de plaatsen waar Johann Sebastian Bach (1685-1750) woonde en werkte. We zien hoe het hem daar verging, zowel privé als zakelijk, en luisteren naar zijn muziek.

Tijdens het eerste college reizen we langs plaatsen waar Bach meestal maar kort verbleef. Het tweede college richt zich op Bach in Leipzig, de stad waar hij het grootste deel van zijn leven doorbracht. 

In het salongesprek staan we stil bij zijn bekendste werk, de Matthäus-Passion. Hoe is dit meesterwerk opgebouwd? We bekijken en beluisteren fragmenten uit verschillende uitvoeringen, waaronder een dansvoorstelling. Tenslotte bespreken we wat de muziek van Bach voor ieder van ons betekent. 

Docent Ben Verschuren

Barokspecialist Ben Verschuren geeft al jaren lezingen over muziek, met name over 

de barokopera. Hij plaatst de muziek binnen de maatschappelijke en politieke 

context van de tijd waarin ze ontstond.

de kapelmeesters van de San Marco

muziekgeschiedenissen uit Venetië

In deze zesdelige collegereeks maken we kennis met de componisten van de Venetiaanse school.

We doen dat aan de hand van hun verhalen en muziek.

Aan het einde van de zestiende eeuw ontstond er in het rijke, onafhankelijke Venetië ruimte voor

nieuwe muziek. De kapelmeesters van de San Marco waren destijds de muziekpioniers.

Hoe klonk hun nieuwe muziek en hoe zag het muziektoneel eruit? Wat inspireerde deze componisten?

In welke zin was hun muziek anders dan die van de tijd ervoor?

In de twee salongesprekken kijken we hoe de vernieuwingen uit de Venetiaanse tijd in latere muziek

zijn te herkennen en hoe ze onze eigen muziekkeuzes nog altijd beïnvloeden.

Docent Simone Gerich

Simone Gerich schrijft verhalen over kunst- en muziekgeschiedenis. Ze ontwikkelt lesmaterialen voor onderwijsinstellingen en schrijft geregeld in het tijdschrift Hemel en Aarde.

Als zangeres maakt Simone deel uit van ensemble sOTTOvoces

Filosofische Trilogie

'Wijsheid begint met verwondering' (Socrates)

De betekenis van ontmoetingen is groot, of het nu om een vriendschappelijke of toevallige 

ontmoeting gaat. In de ontmoeting met de ander ontmoeten we ook altijd onszelf. Wat 

betekent de ontmoeting met onszelf en de ander in deze tijd?

Welke rol speelt hierin de verwondering? 

Tijdens het uitvoeren van kleine opdrachten en de gesprekken met de medecursisten van het 

college leren we onze geest te scherpen en zekerheden los te laten en opnieuw gedachten te 

vormen. Wat is het goede, wat is het ware? Hoe spreek je de verwondering aan?

Interessante literatuur: 

– Paul Verhaege, Intieme vreemden, Essay maand van de filosofie 2022, € 4,95 

– Paul Verhaege, Intimiteit, Uitg. Bezige Bij 2018, ISBN 9789403139104 

– Charles Pépin, De Ontmoeting, Uitg Noordboek 2022, ISBN 9789056158156

docent Mariska Horster 

Mariska Horster is docent filosofie. Ze bedenkt en leidt workshops over filosofische thema’s.

Mythologie

taal en symboliek in de Griekse mythologie

Homerus bezong in zijn Odyssee voor het eerst de menselijke zoektocht naar waarheid, zin en betekenis. In hedendaagse vertalingen en theaterteksten spreken zijn verhalen nog steeds tot de verbeelding. Reden genoeg om de reis van Odysseus in deze collegereeks over mythologie centraal te stellen. We verdiepen ons in de thema’s, het taalgebruik, de vertalingen en bewerkingen, de symboliek en de verbeeldingskracht. Tijdens de twee salongesprekken bespreken we hoe je het verhaal van Odysseus in je eigen levensverhaal kunt herkennen.

 docent Marionne van de Camp 

Marionne van de Camp is Neerlandica en theatermaker. Zij geeft in haar theaterstukken de verhalen uit de klassieke oudheid een eigentijds gezicht.

Benefietlezing PostSchool Lezing 2022

Begrijpt u het conflict in Oekraïne nog

Een lezing in samenwerking met de Volksuniversiteit Breda en Nieuwe Veste 

In dit college van 2 uur werd u door docent en historicus Hans Luiten de achtergronden van het huidige conflict uitgelegd. Een verhaal over kozakken en Krim-Tartaren, Lemberg, Lviv en Lvov, de honger van de Holodomor, de Hagia Sophia en Donetsk, Poetin en de ineenstorting van de Sovjet-Unie. En uiteraard waar gaat dit eindigen. 

nieuwsgierig naar onze collegereeksen?

De PostSchool biedt collegereeksen en salongesprekken aan op het gebied van kunst, cultuur, religie, filosofie, en geschiedenis in een interactieve

vorm.